نورد گرم
یکی از روش های تولید ورق های فلزی با ضخامت کم می باشد که به ورق تولیدی
توسط این روش در نهایت ورق نورد گرم یا اصطلاحا ورق سیاه گفته می شود.
علت
استفاده از اصطلاح ورق سیاه برای محصول تولیدی با این روش این است که به
دلیل ذوب اجزای تشکیل دهنده ورق در دمای بالا رنگ محصول مات می گردد.
به همین دلیل از اصطلاح ورق سیاه برای نامگذاری استفاده گردیده است.
مراحل تولید ورق سیاه
در این روش ابتدا تختال تولید شده در کوره
پیش گرم با دمای بالا قرار می گیرد پس از خروج تختال از کوره پیش گرم یک
پوسته اکسیدی روی سطح تختال تشکیل می شود .
به منظور
برطرف ساختن این پوسته اکسیدی ، عملیات پوسته شویی انجام گرفته که تاثیر
زیادی بر افت دمای سطح تختال دارد. نورد خشن مرحله بعد از پوسته شویی است.
در این مرحله قطعه کار چندین مرتبه از بین غلتک ها عبور می کند تا به تدریج به ابعاد مورد نظر برسد.
در طی این
فرایند توزیع دمای بار تحت تاثیر چند عامل از جمله انتقال حرارت به محیط و
گرمای ناشی از تغییر شکل پلاستیک قرار می گیرد و ضخامت تختال 15 تا 30 %
کاهش می یابد.
نورد خشن دارای 2 تا 3 قفسه است .
پس از آخرین قفسه نورد خشن ، ورق وارد مرحله نورد نهایی می گردد.
ضخامت ورق سیاه
بار عبوری از میز انتقال به منظور تولید ورق به سمت قفسه های نورد نهایی فرستاده می شود.
این خط از 5 تا 7 قفسه تشکیل شده است که در آن ضخامت ورق سیاه به 1.8 تا 3 میلی متر کاهش می یابد.
با این حال ابعاد رایج ورق سیاه در بازار از 1.5 میلی متر تا 100 میلی متر متفاوت می باشد .
قیمت ورق سیاه موجود در بازار نیز با توجه به ضخامت و ابعاد و کیفیت ورق تولیدی تعیین می گردد .
دمای ورق در خروج از نورد نهایی تا حدود 900 درجه سانتی گراد کاهش می یابد.
کاربرد ورق سیاه
کاربردهای ورق سیاه به طور کامل شامل ساختمان سازی ، تولید خودرو ، تولید تانک و مخازن خاص ، کشتی سازی و صنایع فلزی سنگین می باشد .
همچنین این محصول در دو نوع فابریک و رول فرم تولید می گردد.
ابعاد ورق سیاه
ابعاد ورق سیاه را می توان در دو حالت کلی فابریک و رول بررسی نمود .
در حالت فابریک بسته به سفارش مشتری می توان ابعاد و اندازه های متفاوتی را تولید نمود.
با این حال برخی از ابعاد در بازار رایج تر می باشند .
ابعاد این محصول از 1000*2000 تا 2000 *6000 در بازار موجود می باشد.
استاندارد ورق سیاه
استاندارد رایج ورق سیاه به طور عمده ورق st37 می باشد.
اجزای اصلی خط نورد گرم عبارتند از :
کوره پیش گرم
در کوره پیش گرم تختال تا دمای حدود 1250-1200 درجه سانتی گراد گرم می شود.
در این زمان عناصر آلیاژی حل شده و عیوب ساختاری حاصل از ریخته گری حذف گردند .
انتخاب دمای مناسب پیش گرم بسیار مهم می باشد تا هم از هزینه اضافی برای افزایش دمای بیش از حد جلوگیری شود و هم تشکیل رسوب سختی که ناشی از دمای پیش گرم پایین است به حداقل برسد.
قفسه های نورد خشن (نورد اولیه)
تختال ها پس از پیش گرم توسط فشار آب پوسته زدایی شده و وارد قفسه های خشن کار می شوند .
تختال ها تا چندین مرحله نورد تا حدود 75 % از ضخامت اولیه آنها کاسته می شود.
در هر مرحله کاهش ضخامت موجب افزایش عرض ورق می شود که توسط غلتک های عمودی کنترل می گردد .
پس از این مرحله ورق وارد جعبه کلاف شده و یا به صورت مستقیم وارد قفسه های نورد نهایی می شود.
جعبه کلاف
جعبه کلاف در میز انتقال بین قفسه های خشن و نورد نهایی قرار دارد.
هدف اصلی جعبه کلاف طول خط نورد است .
مزایای دیگر جعبه کلاف عبارتند از : شکستن پوسته ها ، همگن سازی دمای ورق که موجب ایجاد خواص مکانیکی یکنواخت در ورق می شود همچنین افزایش ظرفیت تولید .
در انتهای میز انتقال ورق از حالت کلاف خارج شده و قبل از ورود به قفسه های نورد نهایی ، پوسته زدایی می شود.
قفسه های نورد نهایی
خط نورد نهایی از 5 تا 7 قفسه نورد پشت سر هم تشکیل شده است .
هنگامی که ورق به دمای مناسب رسید وارد اولین قفسه نورد نهایی می شود و به صورت پیوسته از سایر قفسه ها عبور می کند .
سرعت ورق در این قفسه ها بین 10 تا 20 متر بر ثانیه است و ضخامت ورق را بین 4 تا 1 میلی متر و یا کمتر کاهش می دهند .
همانند قفسه های خشن کار این قفسه ها هم معمولا 4 غلتکه هستند.
در ورود به خط نهایی دمای ورق و در خروج از خط دما و ضخامت ورق اندازه گیری می شود .
در این مرحله ضخامت توسط سیستم خودکار کنترل ضخامت و دما توسط تغییرسرعت نورد کنترل می شود.
واحد خنک کاری
هنگامی که ورق ها از قفسه های نورد نهایی خارج شد ، تحت شرایط کنترل شده بر روی میز خنک کننده ، خنک می شود .
هدف این مرحله کاهش دمای ورق از 850 درجه سانتی گراد تا دمای مرحله کلاف پیچ یعنی حدود 580 درجه سانتی گراد است.
بعد از مرحله خنک کاری ، ورق در کلاف پیچ به صورت کلاف در می آید و اجازه کاهش دما به آن داده می شود تا برای بارگیری آماده شود.
کلاف پیچ
بعد از خروج از واحد خنک کاری دمای ورق اندازه گیری شده و ورق در واحد کلاف پیچ به صورت کلاف در می آید.